دیمۆکراسی یا ماکڕۆنی و ئیخوانی یا ئەردۆگانی
یا رەوایە د زانستێن سیاسی دا چ ب گوتن یان ب کریار، سیاسەت ھونەرێ بەرژەوەندیێ یە و بکارئینانا وێ ھزرکرن پێ دڤێت،ئەگەر جارەکێ باخڤی پێدڤیە پێشوەخت دوو جار ھزر د گوتن و کریارێن خۆ دا بکەی،ژبەرکۆ ماکڕۆنی دەستپێکێ ریکلاما شەری لگەل جیھانا ئیسلامێ کر (ئیسلاما سیاسی)، پێدڤیە ھەر ئەو بخۆ بدوماھیک ژی بینیت، لەوانەیە وی (ماکڕۆن) پێشبینیا ڤێ کارڤەدانا جەماوەری و بەرسڤا بھێز و گشتی یا جیھانا ئیسلامی نەکربیت، بتایبەت دەمێ گوتی ئیسلام یا د قەیرانێ دا و بریارا رێپێدانا دروستکرنا کاریکاتێری ل سەر کەسایەتیا پێغەمبەرێ ئیسلامێ(س.خ)ل سەربن، لەوانەیە ژی ھەر ب مەرەم ئەو گوتنە کربیت ژبەر ھەلبژارتنێن فەرەنسا یێن داھاتی دا دووبارە وەکۆ سەرۆک بدەرکەڤیتە ڤە.
ھەر چاوابیت یا دیارە کۆ ئەڤرۆ ھەڤرکیێن سیاسیێن دناڤبەرا تورکیا و فەرەنسا دا گەھشتینە گوپیتکا ململانێ، لەوانەیە ژی ئەڤ ململانە ئەگەرەک بیت کو ئەو جورە گووتارە خواندی،ئەگەرێ دووێ ژی کوشتنا وی ماموستایە یێ ب دەستێ فێرخوازێ خۆ ھاتیە کوشتن، لێ یا گرنگ و نە د بەرژەوەندیا وی دا ئەوە ئەردۆگانی ئەو جورە گوتارا ماکڕۆنی ب شێوازەکێ دی پێشانی رەئیا گشتیا جیھانا ئیسلامی دا و ب رەنگەکێ ھوسا بەلاڤکر کۆ د سالحێ وی دا بیت وەکی خەلیفێ موسلمانا بھێتە پێش (کۆ ئەڤە خەونەکە و ئەردۆگان ژمێژە دبینیت).
ھەروەکی دڤێت بێژیت ئەڤ گووتارا ماکڕۆنی نە بدژی من بتنێیە، بەلکۆ گووتارەکە بدژی موسلمانا ھەمیایە، جا چ راست و چ نەراست ئەردۆگانی شیا نێچیرا ماکڕۆنی بکەت. ئیمانۆێل ماکڕۆن و دیمۆکراسی و ئازادیا فەرەنسا ژبلی ھەلبژاتنێن خۆ دا نۆکەدا یێ ل بەرامبەر دوو ھەلبژارتنێن دی یێن گرنگ و ھەستیار و، دناڤبەرا خراب و خرابتری دا نەچارە ئێک ژ دەووا ب ھەلبژێریت.
ھەلبژارتنا ئێکێ: پێدڤیبوو ماکرۆنی سایکۆلۆجیا تاکێ ئیماندار یێ موسلمان بەرچاڤ وەرگرتبا کۆ پێغەمبەرێ ئیسلامیێ سلاڤێن خودێ ل سەر بن بۆ وان ھێلا سورە و نابیت کاریکاتێر ل سەر بھێنە چێکرن و ئازادیا رۆژئاڤا ل سەر حسابا پیرۆزیێن موسلمانا ناھێتە ئاڤاکرن و نەدوییرە ببیتە ئەگەرێ فەوزا و لاوازبوونا وان بخۆ، ژبەرکۆ ئیسلام وەکی دەستور و ئاین ب دژایەتیا دەولەتەکا وەکی فەرەنسا لاواز نابیت و ژناڤ ناچیت،دیسان یا نەخۆشتر بۆ وی ئەوە پێدڤیە د سەر کوشتنا ماموستایێ فەرەنسی را داخوازا لێبوورینێ ژ تەڤایا موسلمان و جیھانا ئیسلامی بکەت،داکۆ جارەکادی پەیوەندیێن خۆ لگەل ئاسایی کەتەڤە،کۆ د نھا دا زۆربەیا وەلاتێن موسلمان ب تایبەت وەلاتیێن کەنداڤێ عەرەبی بایکۆتا ماددێن فەرەنسی کریە،د راستیێ دا ھەلبژارتنەکا ب زەحمەتە،چنکو دێ بیتە ئەگەرێ ژ دەست دان یان توورەکرنا ھاوڵاتیێ فەرەنسی بخۆ،کۆ ھندە سالە شورەشێ دکەت بو ئازادبوون و ژینگەھا خۆیا ئازاد،ھەروەسا سەرکردایەتیا رەوتا رووناکبیریا ئەورۆپی دکەت، ئەڤە بخۆ دەلیڤەیەکە ژی بۆ ھێلەک زەرێن فەرەنسا کۆ ب رێیا بەرەیێ چەپ یێ فەرەنسی و جیھانی دھێنە ئاراستەکرن و بەریا سالەک وچەند ھەیڤا رەئیا گشتیا فەرەنسی لڤاندبوو ب خۆپێشاندان و درۆشمێن (ئەگەر وەڵات بھەشتە مەژی دڤێت لگەل وە بژین و ئەگەر جھەنەم بیت بومە پێدڤیە ھوین ژی لگەل مە ب سوژن).
ھەلبژارتنا دووێ: بەردەوامبوونە ل سەر وی جورێ گووتارا بەری نھا ب دژی ئیسلاما سیاسی خواندی و ئەردۆگانی پێ رەئیا گشتیا ئیسلامی ھەلخەلەتاندی ب بناڤێ دژایەتیا ئیسلامێ، ئەڤ بەردەوامبوونا وی ژی ژبەر ھندێیە،چنکو ماکرۆن سەرۆک کۆمارێ وەلاتەکێ وەکی فەرەنسا یێ ئازادیخواز و دیمۆکراسی و مودێرنە کۆ سەرکردایەتیا ئێکەتیا ئەۆرۆپی دکەت و ھەروەسا پێشەنگیا رووناکبیریا سەردەم دکەت و، نەچارە وان بھا و قیەمێن دیمۆکراسیێ د دەولەتا خۆدا ب پارێزیت یێن گوزارشتێ ژ سیاسەت و ھزرا تاکێ فەرەنسی دکەن و دەستا ژێ بەرنەدەت، کۆ ئەڤە بخۆ وەکی مە د خالا ئێکێ دا ئاماژە پێدای ئەگەرێ توورەکرنا جیھانا ئیسلامیە. لێ پرسا گرنگ ئەڤەیە ئایا ل داھاتی دێ ماکڕۆن ھەلبژارتنا سێیێ ھەبیت یان دێ ب نەچاری ئێک ژ ڤان دوو ھەلبژارتنا کەت؟