هەڵگرتنی سزاکانی ئەمریکا لەسەر ڕوسیا دۆخەکە بەروو کوێ دەبات؟

لە پێشهاتێکی سەرنجڕاکێشدا کە ڕەنگە ئاماژە بێت بۆ پێشکەوتن لە پەیوەندییە ئاڵۆزەکانی نێوان مۆسکۆ و واشنتۆن، ئاناتۆلی ئەنتۆنۆڤ، باڵیۆزی ڕووسیا لە ئەمریکا، ڕۆژی هەینی، بڕیارەکەی واشنتۆن بۆ هەڵگرتنی ئەو سنووردارکردنانەی کە بەسەر نوێنەرایەتییە دیپلۆماسییەکانی ڕووسیادا سەپێنرابوو، وەک هەنگاوێک بە ئاراستەیەکی ڕاست وەسف کرد.

ئەنتۆنۆڤ وتی: بڕیارەکەی گەنجینەی ئەمریکا بۆ هەڵگرتنی سنووردارکردنی دارایی لەسەر نوێنەرایەتییە دیپلۆماسییەکانی ڕووسیا، هەرچەندە زۆر درەنگ هات، بەڵام هەنگاوێکە بە ئاراستەیەکی دروستدا.

ئاماژەی بەوەشکرد، هیوامان ئەوەیە کە بانکە ئەمریکییەکان بە دروستی هەست بە سیگناڵی ڕێکخەری دارایی بکەن و واز لە ڕێگریکردن لەو گواستنەوەیانە بێنن کە پێویستن بۆ دڵنیابوون لە کارکردنی ئاسایی دامەزراوەکانی ڕووسیا.

نیشانەکانی پێشکەوتن

چاودێران پێیان وایە ئەم ڕێوشوێنە ئەمریکییە ڕەنگە بەرهەمی نزیکبوونەوەیەکی کەمیش بێت لە نێوان هەردوولا، لە ڕێگەی کەناڵەکانی پەیوەندی دیپلۆماسی و ئەمنی لە پشت پەردەوە، و ستایشکردنی ڕووسیا بۆی ڕەنگدانەوەی پەرەسەندنی کەشێکی کەمتر گرژ و تەنیایە لە مامەڵەکردن لە نێوانیاندا ئەو دوو پایتەختە، دوای چەند مانگێکی درێژ لە چڕکردنەوەی ململانێی نێوانیان لەسەر کاریگەرییەکانی شەڕی ئۆکرانیا

شارەزایان پێیان وایە بەرژەوەندی هەموو لایەنە پەیوەندیدارەکانە بەو قەیرانە توندەی کە لە شەڕی ئۆکرانیا سەریهەڵداوە، بە سەرۆکایەتی ئەمریکا و ڕووسیا، پێویستی بەوەیە کە ئەولەویەت بدرێت بە بژاردەی دیپلۆماسی بۆ چارەسەرکردنی قەیرانەکە، کە ڕەنگە وەبەرهێنان بێت لە سووتەمەنیکردنی و بە گوێرەی ئەوان لە چوارچێوەی ململانێ و کێبڕکێ بۆ کاریگەری و کۆنترۆڵکردن لە نێوان یاریزانە سەرەکییەکانیدا، کە ئەمەش بووەتە بژاردەیەکی تێچووی زۆر و وێرانکەر بۆ هەمووان.

گرژییەکان کەم بکەنەوە

بە گوتەی سەرۆکی سەنتەری ئەلئەمسار بۆ لێکۆڵینەوەی ستراتیژی و ئابوری، ڕائید ئەلعەزاوی، “بەپێی سەرچاوە متمانە پێکراوەکان ئەمریکا، ماوەی دوو مانگە هەوڵی کەمکردنەوەی گرژییەکانی لەگەڵ ڕووسیا دەدات”. و پەیوەندی لە نێوان سەرکردەکانی دەزگا هەواڵگری و ئەمنییەکان لە هەردوو وڵاتدا هەیە، تەنانەت باس لە چالاککردنی هێڵە دیپلۆماسییەکان دەکرێت.” لە نێوان هەر دوو لایەندا”.

ئەلعەزاوی لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ “سکای نیوز عەرەبی” وتی: “جگە لەوەی واشنتۆن هانی کیێڤ دەدات بۆ بەشداریکردن لە گفتوگۆیەکی جددی لەگەڵ مۆسکۆ، هەروەها داوا لە پایتەختەکانی ئەوروپا دەکات کە بەشداری گفتوگۆ لەگەڵ مۆسکۆ بکەن، هەوڵی واشنتۆنیش هەیە بۆ کردنەوەی کەناڵە دیبلۆماسێکان بۆ گفتوگۆ”. پەیوەندیکردن لە ڕێگەی لایەنی سێیەمەوە(ناوبژیوان) لەگەڵ ڕووسەکان، بە مەبەستی گەڕانەوەی کەشێکی ئەرێنی کە ڕێگە خۆش دەکات بۆ چارەسەرێکی ئاشتیانە و سیاسی بۆ ململانێی ئۆکرانیا.

ناوبراو لە درێژەی قسەکانیدا، “هەنگاوی ئەمریکا بۆ سووککردن و هەڵگرتنی هەندێک سزا و سنووردارکردنی گواستنەوەی دارایی بۆ نوێنەرایەتییە دیپلۆماسییەکان و کەسایەتییەکانی ڕووسیا لە دەرەوەی وڵات، لە لەلایەن باڵیۆزی ڕووسیا لە واشنتۆن پێشوازی لێکرا، ئەمەش بەڵگەیە لەسەر ئەوەی ئەمریکا هەوڵی کەمکردنەوەی قەبارەی… دەرئەنجامە جددیەکانی شەڕی ڕووسیا و ئۆکرانیا، و کاردانەوە توندەکانی لەسەر ئابووری ئەمریکا و ئابووری ناوچەی یۆرۆ.” و ئابوورییە جیاوازەکانی جیهان.

وە ئاماژەی بەوەدا کە ئیدارەی سەرۆک جۆ بایدن “هەوڵدەدات کاریگەرییەکانی ململانێکان لەگەڵ ڕووسیا زیاتر لە گۆڕەپانی ئۆکرانیا کەم بکاتەوە، بەو پێیەی تێچووی ململانێکان لەسەر ئاسایشی جیهان لە بواری وزە و خۆراکدا زۆر بووە.” بەرگەگرتن و کۆڵنەدانی هەمووان، لەبەر ڕۆشنایی بەرز بوونەوەی هەڵاوسان و گرانی نرخی سووتەمەنی و دانەوێڵە و بەروبوومەکان.لە ئاستی جیهانیدا، نیشانەی تەقینەوەی سەقامگیری کۆمەڵایەتی و سیاسی لە ئەمریکا و بلۆکی ڕۆژئاوادا دەکات.

ئەلعەزاوی لە کۆتایی قسەکانیدا وتی: “پێویستە بە زووترین کات کۆتایی بەم شەڕە ترسناکە بهێنین، و پشت بە بژاردەی دانوستاندن و دیالۆگ ببەستین، بەو پێیەی قەیرانەکە ناتوانێت بەم شێوەیە لە دۆخی سووتاوی خۆیدا بمێنێتەوە، و لە ناودا دەردەکەوێت ڕۆشنایی ئەو پێشکەوتنانە، هەرچەندە ڕەمزی و سەرەتایین، لە دیمەنی ڕووبەڕووبوونەوەی ڕووسیا و ئەمریکادا، کە هەموو لایەنەکان ئێستا دەیانەوێت کۆتایی بە شەڕەکە بێت”.