جێگری وەزیری ناوخۆی ئێران ڕۆژی سێشەممە 2023/3/7 ڕایگەیاند، دەسەڵاتدارانی ئێران چەند کەسێکیان دەستگیرکردووە بەهۆی شەپۆلێکی گوماناوی هێرشی ژەهراوییەوە کە بە شێوەیەکی سەرەکی خوێندکارانی کچ لە قوتابخانەکانی سەرتاسەری ئێران دەکاتە ئامانج.
ئاژانسی هەواڵیی FARSی لە زاری مەجید میرئەحمەدی دەڵێت: “هەندێک کەس لە پێنج پارێزگا دەستگیرکراون و دەزگا پەیوەندیدارەکان لێکۆڵینەوەی تەواو ئەنجام دەدەن و هەر کە ئەنجامە ڕوونەکان بەدەست هات، (خەڵک) ئاگەدار دەکرێتەوە”.
ئەو دەستگیرکردنانەی کە بەپێی راپۆرتەکان باسکراون، یەکەم حاڵەتە کە ئێران لەسەر ئەو ژەهراویبوونانەی کە لە مانگی نۆڤەمبەرەوە وڵاتەکەیان گرتووە راگەیاندووە.
سەدان قوتابخانە و هەزاران کچ کاریگەریی ژەهراویبوونیان لەسەر بووە.
ئەو نیشانانەی کە لەلایەن خوێندکارانەوە باسکراون؛ بریتین لە سەرئێشە، لێدانی دڵ، بێهێزی و کەمی جووڵە. هەروەها هەندێکیان باسیان لە هەستکردن بە بۆی نائاسایی کردووە.
محەمەد حەسان ئاسافاری، ئەندامی پەرلەمان، ئەمڕۆ سێشەممە رایگەیاند، نزیکەی 230 قوتابخانە لە کۆی 31 پارێزگای ئێران کاریگەرییان لەسەر بووە و زیاتر لە 5000 قوتابی کچ و کوڕ ژەهراوی بوون.
ئاماژەی بەوەشکردووە، تاقیکردنەوە جۆراوجۆرەکان ئەنجام دەدرێن بۆ دیاریکردنی جۆر و هۆکاری ژەهراویبوونەکان و تا ئێستا هیچ زانیارییەکی تایبەت بەدەست نەهاتووە سەبارەت بەو جۆرە ژەهرەی بەکارهێنراوە”.
ئاژانسی هەواڵی ISNA لە زاری سالهی دەڵێت: “ئەوانەی درۆ و دەنگۆیان بڵاوکردەوە … لە ژێر چاودێری دەزگاکانی ئاسایش و جێبەجێکردنی یاسا و دادوەریدان، و بە شێوەیەکی یەکلاکەرەوە و یاسایی مامەڵەیان لەگەڵ دەکرێت”.
هەندێک لە ئێران پێشبینیان کردووە کە توندڕەوانی لایەنگری رژێم کە دژی خوێندنی ژنانن، رەنگە لە پشت ئەو هێرشە گوماناوییانەیەوە بن.
عەلی خامنەیی سەرۆکی باڵا ڕۆژی دووشەممە لەبارەی ئەو پرسەوە لێدوانی لەسەر ئەو پرسە داوە و دەڵێت ئەگەر سەلمێنراوە کە ژەهراویبوونەکان هێرشی بە ئەنقەستن، ئەوا تاوانباران “دەبێت سزایان بەسەردا بسەپێنرێت”.
هەفتەی رابردوو، ئیبراهیم رەیسی ژەهراویبوونەکانی بە “پیلانگێڕی” وەسفکرد، کە “دوژمن”ی تارانی بە تاوانبار زانی بەبێ ئەوەی ناوی هیچ وڵاتێکی دیاریکراو بنێت، هەرچەندە زاراوەی “دوژمن” زۆرجار لەلایەن بەرپرسانی ئێرانەوە بەکاردەهێنرێت بۆ ئاماژەکردن بە ئەمریکا و ئیسرائیل.
ژینا ئەمینی لە 16ی ئەیلولدا دوای دەستگیرکردنی لەلایەن پۆلیسی رەوشتی لە تاران بەهۆی ئەوەی گوایە یاسای توندی جل و بەرگی وڵاتەکەی بۆ ژنان پێشێل کردووە و بوهۆی بەکارهێنانی توندوتیژی لە دژی، گیانی لەدەستدا.
کچانی قوتابخانە و زانکۆکان لە سەرانسەری ئێران بەشدارییان لە خۆپیشاندانەکاندا کرد، چەندین ڤیدیۆ لە سۆشیال میدیادا کە دەریدەخات سەردێڕەکانیان دەردەهێنن و دروشمی دژە حکومەتیان دەوتەوە، لەنێویاندا کچانی قوتابخانە و زانکۆکان.