گۆڕان تێناپەڕێندرێت
بزوتنەوەی گۆڕان، وەك بزوتنەوەیەكی جەماوەریی بەبێ ڕێكخستنی سیاسی و ئەمنی لە 25-7دا و لە 11 ساڵ پێش ئێستاوە توانی بەدەموچاوی نوێ و و كار و بەرناكەی نوێوە، بچێتە ناو كایەیی سیاسیی لە باشوری كوردستاندا ، توانی لە پەرلەماندا گۆڕانكاریی دروست بكات و هێزێكی نوێ بنێرێتە ناو پەرلەمان وكایە سیاسیەكەوە، كە دواجار توانی چەندین كار بكات كە ئێستا بەرهەمەكەی لە هەرێمی كوردستان و كایە، سیاسیەكەدادەردەكەوێت.
سەرەڕایی ئەوەی گۆڕانكاریی ڕیشەیی دروست كرد لە تەمەنێكی كورتتدا، بەڵام ئەو بزوتنەوەیە لە قۆناغی ئێستادا لە ڕەخنە و پێشنیاریی زۆر جدیی بەدوور نییە و توانیویشیەتی لە ستایشیی جەماوەر بەردەوام بێت، لێرەدا یەك دوو سەرەقەڵەم دەربارەی كارەكانی بزوتنەوەكە لە رووی گرنگی و ڕەخنەوە شیدەكەمەوە .
كە بزوتنەوەكە بەرەو پێشەوە دەبات و دەیكاتە بزوتنەوەیەكی سیاسیی بەهێز و گەورە لە ئاستی هەرێمی كوردستان و ناوچەیی سەوزی بەنیلی داپۆشراو زیاتر نیلی دەكات و پەل دەهاوێژێت بۆ دەرەوەی ناوچەیی سەوز و كایەیی سیاسیی و ئابوری بزوتنەوەكە بەرەو پێشەوە دەبات.
رەخنەكان لە گۆڕان
یەكێك لە هەرە ڕەخنە گرنگانەی كە لە بزوتنەوەكە دەگیردرێت و پێویستە سەركردایەتی ئەو خزبە گۆڕانكاریی تێدا بكات و بەدوییدا بڕوات، بریتییە لە پرسیی دۆسییە نێودەوڵەتیەكانی ئەو حزبە، كە لە سەرەتاوە تاكوو ئێستا نەیتوانیوە لە هاوكێشە نێودەوڵەتی و وڵاتە دراوسێكاندا رۆڵێكی زۆر باش ببینێت و دۆستایەتی دراوسێكانی بەدەست بهێنێت.
كاتێك نەوشیروان مستەفا میوانداریی دەكرێت لە لایەن سەرۆك كۆماریی توركیا رەجەب تەیوب ئەردۆغانەوە، دەبوو بزوتنەوەكە قبوڵی ئەو میواندارییە بكات و بیرو پرۆگرامی خۆیی بۆ پرسە نێودەوڵەتیەكان و دۆستایەتییەكانی نێوان خۆیی و وڵاتانی دراوسێ بەتوركیا بدات.
چونكە توركیا یەكێكە لەو وڵاتانەیی كە كاریگەریی ڕاستەوخۆیی سیاسی و ئابووری لەسەر ئاستی جیهان و كوردستاندا هەیە بۆیە نەدەبوو بزوتنەوەكە ئەو كایەیە فەرامۆش بكات و لە دوای نەوشیروان مستەفاش هەمان كار دووبارە كرایەوە، كە كونسوڵی توركیا سەردانی بزوتنەوەكەی كرد ، رێكخەریی گشتیی بزوتنەوەكە عومەریی سەید عەلی پێشوازیی لێنەكرد.
لەلایەكی تریشەوە بزوتنەوەی گۆڕان نەیتوانی پێشوازیەكی باش لە ئێران و داواكاریەكانی بۆ دانیشتن و لێكتێگەیشتنی نێوانیان ئەنجام بدات، كە فەرامۆشكردنی وڵاتێكی گەورەیی وەك ئێران بۆخۆی جۆرێكە لە خراپی لەكار و كایە سیاسیەكاندا، چونكە ئەگەر ئێران هێندەی توركیا كارییگەریی لەسەر هەرێم نەمبێت بێگومان زیاتریی هەیە.
لەلایەكی تریشەوە دەبوو بزوتنەوەكە لەگەڵ ئەمریكا بەتابەتی و ئەوروپا بەگشتی ڕۆڵێكی باشیی ببینیایە و دۆستایەتیەكی زۆر باشیی دروست بكردایە، چونكە ئەو دۆسیە نێودەوڵەتیانە بۆ ناوخۆیی هەرێمی كوردستان كارییگەریی دەبێت و دەبێتە پشتیوانی یاخود هەماهەنگی لەگەڵ جیهاندا.
ئێستا بزوتنەوەكە هیچ پردێكی پەیوەندی لەگەڵ جیهانی دەرەوەی خۆیی لە ئەوروپا و ئەمریكا نییە، ئەوەش مەترسیەكی گەورەیە لەسەر ئەوەی كە بزوتنەوەكە نەیتوانیوە ئەو كارە زۆر باشتربكات كە دەبوو بیكردایە و دەبێت لە ئایندەدا بتوانێت ئەو لینكە نێودەوڵەتیانە بەشێوەیەكی گرنگ دروست بكات.
لە ئاستی خزبیشدا پێویستە لە هەریەكە لەوڵاتانی دراوسێ و ئەمریكا نوێنەرایەتی فەرمی هەبێت بۆ ئەوەی بتوانێت ئەو لینك و لۆبییە بەهێزانەیی كە لە جیهاندا دروست دەكرێت ئەوانیش بتوانن دروستی بكەن بۆ بەهێز بوونی خۆیان.
پشتیوانیەكان لە گۆڕان
لەگەڵ ئەوەی بەهۆیی خراپیی دۆخی ئێستایی میدیایی بزوتنەوەكە و هەروەها بەهۆیی خراپیی ئەدای پێشكەشكردنی بەرنامەكانی بزوتنەوەكە لە ئێستادابزوتنەوەكە پردی نێوان خۆیی و خەڵكی تاڕادەیەك لەدەستداوە، بەڵام ئەوەی كە سورە لەسەر ئەوەی كەبەرنامە و كارەكانی لە بواریی دەوڵەتداریی و چاكسازیی و كاریی پەرلەمانیدا بەردەوام بێت ئەوە یەكێكە لەو پشتیوانیەیی كە دەیسەلمێنێت بەڕاستی ئەو بزوتنەوە نیەتی ڕاستەقینەی جێبەجێكردنی چاكسازیی ڕیشەیی هەیە لە هەرێمی كوردستاندا
ئێستا حكومەتی هەرێمی كوردستان پڕۆژەیەكی بەهێزی لەبەردەستدایە و جێبەجێی دەكات كە بریتییە لە چاكسازیی ڕیشەیی لە هەرێمی كوردستاندا بۆ هەموو بوارەكان، ئەمە پڕۆژەو كاریی بزوتنەوەكەیە كە دەیسەلمێنێت ئەوان نیەتی ڕیشەیییان بۆ پرسی چاكسازیی ڕیشەیی لە ئاستی هەرێمی كوردستاندا هەیە.
ئێستان بزوتنەوەكە سەرقاڵی رێكخستنەوەی نێوماڵی خۆیی و لایەنگران و بنكە و بارەگاكانیەتی، ئەوەش جۆرێكە لە رێكخستنەوەی هەیكەلی كە هەموو بزوتنەیەكی باش و دروست دەبێت ئەو كارە بكات و بەردەوام بێت لەسەر ئەوەی كە دەیەوێت بمێنێتەوە و لە ناوخەڵكدابێت.
بزوتنەوەی گۆڕان لە ئێستاو لە ڕابردووشدا لە ناو خەڵكدا بووە ئێستاش دەیەوێت هەر لەناو خەڵكدا بمێنێتەوە ئەوەش بۆخۆیی پڕۆژیەكی گرنگە و دەبێت بزوتنەوەكە گرنكی بەو خاڵە بدات و بەردەوام بێت لەسەریی.
گۆڕانكاریی ڕیشەیی لەناو بزوتنەوەكەدا گرنگیەكی گەورەیی هەیە كە بزوتنەوەكە سەرقاڵی جێبەجێكردنیەتیی و ئەمە دەیسەلمێنێت كە بزوتنەوەكە دەیەوێت لەناو خەڵكی كوردستاندا بەتەواوەتی بمێنێتەوە و ئامانج لە دەسەڵاتداریی لای بزوتنەوەكە تەنها ئەوە نییە كە بمێنێتەوە وەك دەسەڵات بەڵكو گۆڕانكاریەكان دەیانەوێت بڵێن كە ئەوان لەسەر بناغەیی ڕیشەیی بوون لە چاكسازیدا.
ئێستا بزوتنەوەكە سەرقاڵیی دروستكردنی تۆڕێكی بەهێزیی میدیاییە ئەوەش یەكێكە لەو كارەگرنگانەی كە كایەیی سیاسیی و ئابووری بزوتنەوەكە بەرەو پێشەوە دەبات و دەیباتەوە ناو خەڵكی كوردستان و كارییگەریی گەورەشیی لەسەر كار و بەرنامەكانی بزوتنەوەكە دەبێت لەگەیاندنی بە خەڵك.
دەبێت چی بكرێت؟
بزوتنەوە گۆڕان پێوستە بەردەوام بێت لە پڕۆژە یاسایی چاكسازی ڕیشەیی و لەناوجەرگەیی حكومەتی هەرێمی كوردستانەوە كار بۆ چارەسەر كردنی كێشەكان بكات ئەوەش دەبێت هۆیی ئەوەی كەبزوتنەوەكە ئەو بەڵێنانەی كە داویەتی جێبەجێیان بكات
پێویستە بزوتنەوەكە كایە ئابووریی و سیاسیەكانی بەتەواوەتی جێبەجێ بكات و بەردەوام بێت لەسەر ئەوەی كە دەیەوێت وەك بزوتنەوەیەكی مەدەنی دوور لە دەستی چەكداریی بە شێوەیەكی مەدەنیی دەیەوێت كایەی هەرێم لە قۆناغێكی خراپدا بباتە قۆناغێكی باشتر.
دەبێـت خەڵك لە هیوا بڕاویەوە بگەیەنێتە قۆناغی هیوا بە مانەوە و گۆڕانكاتری ڕیشەیی و تا بۆیی بكرێت لە ڕەگی ڕاستەقینەی گۆڕانكاریی كە بریتییە لە خەڵك نزیكتر ببێتەوە.
دەبێـت لە رووی نێودەوڵەتیەوە گرنگی بە دۆستایەتی و پەیوەندیەكاین لەگەڵ جیهانی دەرەوە بەتایبەتی ئەمریكا بدات بۆ ئەوەی بزوتنەوەكە بتوانێت ڕەگێكی ڕیشەیی لە هەرێمی كوردستاندا و لە جیهاندا دابكوتێت و هیچ لایەنێك نەبێتە جێگەیی مەترسی بۆسەر بزوتنەوەی گۆڕان.
مانەوە لەسەر كار و بەرنامەیی ڕیشەیی چاكسازیی لە هەرێمی كوردستاندا گرنگترین خاڵی مانەوەی بزوتنەوەكەیە و دەبێت بەردەوام بێت لەسەر ئەوەی بەڵێ بزوتنەوەكە دەیەوێت گۆڕانكاریی ڕیشەیی ئەندام بدات.
گۆڕان لە ئێستادا مۆدێلێكی نوێی كاریی سیاسیە لە هەرێمی كوردستاندا و دەتوانێت بەو شێوە بەهێزە بەردەوام بێت و ئەو شكڵە كار كردنەش تا ئێستا لە هەرێمی كوردستاندا تێنەپەڕێنراوە و گۆڕان وەك مۆدێلێك خەریكە دەبێتە سیستمێك بۆ ئەوانەی دوایی خۆیان كە دەیانەوێ بێنە كایەی سیاسەتەوە.