کارگێری د پەروەردێ دا
ل گورەی بیردۆزێن کەسێن شارەزا د بوارێ ب رێڤەبرنێ دا کەسێن وەکی (ئەبراھەم ماسلۆ، ماکس ڤیبر، دۆگڵاس ماکریگر و فیریدریک تایلۆر)،ب رێڤەبرنا کەرتێ پەروەردێ ب زەحمەتترین و ھەستیارترین کەرتەلەوما پێدڤیە رێڤەبەر وی ھەم کارێزما و ھەم ئەکتەر بیت،چنکو کەسێن ئاکادمی د بوارێ پەروەردێ دا دبێژن پێدڤیە کەسێن ئەکتەر و ژێھاتی ببنە کاربرێکەرێن وی کەرتی،ژبەرکۆ ھەم پەروەردەکرنە و ھەم فێرکرنە د ئێک دەم دا.
ل جیھانا ئێکێ (دەولەتێن پێشکەفتی) گرنگی پتر ب کەرتێ پەروەردێ دھێتە دان ژ ھەر کەرتەکێ دی،ژبەرکۆ ئەو دبینن جیلەکە پاشەرۆژا مللەتان یا ل سەر مللێن وی جیلی، لەوما پێدڤیە ل سەر پلانەکا ستراتیژی و یا دەم درێژ بھێتە پەروەردەکرن و ئامادەکرن بۆ وێ پاشەرۆژێ.
بەرامبەر وێ جھێ داخێ یە ل رۆژھەلاتا ناڤین لاوازترین و موھملترین کەرت کەرتێ پەروەردێ یە، ژبەرکۆ ئەگەر ئەم چاڤدێریا ئەنجامێن تاکی بکەین د پرۆسەیا پەروەردە و فێرکرنێ دا، تاکەکێ ھەڕفتی و بێ ئۆمێد و بێ ھیڤی دھێتە بەرھەم ئینان، چنکو نە پەروەردە ب درۆستی دھێتە پەیرەوکرن و نە ژی فێرکرن، ھەلبەتە نە ژ لایێ خێزانێ ڤە و نەژی ژلایێ ماموستایا ڤە و نە ژلایێ جڤاکی و نە ژی ژلایێ سازیێن پەیوەندیدار ب ڤی کەرتی ڤە، کەسێ کاربرێکەر دەرحەق وێ بەرپرسیارەتیێ دەرناکەڤیت یا پێ دھێتە راسپاردن،ئەگەر سەر یان سەرکردەی بڤێت بشێت ب سەرکەڤیت،پێدڤیە رۆحا مەعنەوی و کەرامەتا ئینسانی و بەھا و قیەم ھەبن و تقدیرا دەم و جھی بکەت،نەکو وی پۆستی بۆ مەرام و بەرژەوەندیێن خۆ یێن تایبەت بکاربینیت،جھێ داخێیە یا نەھێلای چ پرۆسە ب سەرکەڤن ئەڤەیە.
پرۆسەیا کارگێریێ (العملیة اداریة) دابەشی سێ ئاستێن گرنگ دبیت.
ئاستێ ئێکێ: دبێژنێ ئاستێ کارگێریا بلند (ادارە العلیا) کۆ کارێ وێ دانانا پلانا ستراتیژی و بکارئینانا عەواملێن ئامادەکار و زانستێن و نوی و پەیرەوکرنا وان گۆھۆرینایە یێن دەم درێژ و ستراتیژی کۆ پێدڤیە بھێنە کرن و، ژ وەزارەت و جیھەتێن ھەمان ئاست پێکدھێت، ئەڤ ئاستە بتنێ فەرمانا دەر دکەت و بریارا ددەت.
ئاستێ دووێ: کارگێریا ناڤەندە (ادارە الوسطی) و ژ رێڤەبەریێن گشتی پێکدھێت و کارێ وێ وەرگرتنا فەرمانا یە ژ ئاستێ بلند و ڤرێکرنە بۆ ئاستێ نزم ئانکو پرەکە دناڤبەرا ھەردوو ئاستێن بلند و نزم دا.
ئاستێ سێیێ: ئاستێ کارگێریا نزمە (ادارە الدنیا) ئەڤ جورێ کارگێریێ کارگێریێن نزمترن و پتر یێ د ناڤ خەلکی دا و گرێدای کارێ ڕۆتینیێ رۆژانەنە و کارۆبارێن خەلکی پێ دھێنە برێڤەبرن، ھەروەسا ئەڤ ئاستە بتنێ فەرمانا (اجرائاتا) وەردرگریت و جێبەجێ دکەت و چاڤەرێی فەرمان و بریارێن نوی دبیت یێن کارگێریا بلند دەردکەت و یا ناڤەند ڤرێدکەت.
بناغەیێ سیستەمێ زانستێن ئیدارا سەرکەفتی پلاندانانە و،پێنگاڤا دویڤدا رێکخستنا وێ پلانێ یە ھەتا دۆماھیا پرۆسە ب دوماھیک دھێت و قوتابی د چیتە قوناغا زانکۆیێ، پێنگاڤا سێیێ ئاراستەکرنا وان قوتابی و کارمەند و فەرمانبەرایە یێن کاردکەن بۆ ئارمانجەکا دەستنیشانکری (کۆ ئاڤاکرنا تاکەکێ ساخلەمە)، ھەروەسا پێنگاڤا دوماھیێ ژی چاڤدێریکرنا پرۆسێ یە ھەر ژ دەستپێکێ ھەتا دوماھیێ و چاڤەرێکرنا ئەنجامایە و ئەڤ پرۆسەیا یا گشتگیرە بۆ ھەمی بوارێن دی ژی.
ژێگر کمال